Relacja z wyjazdu studyjnego realizowanego w ramach projektu pt. „Dobre praktyki w zakresie wdrażania innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich na przykładzie inicjatyw podejmowanych przez rolników czeskich, austriackich i niemieckich”

W dniach 25-29.03.2019 r. odbył się wyjazd studyjny realizowany w ramach projektu własnego w zakresie SIR, w ramach Planu Działania Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 Plan Operacyjny na lata 2018–2019. Główny cel operacji to pomoc w ułatwieniu tworzenia sieci kontaktów i powiązań na rzecz innowacyjności w zakresie różnych form przedsiębiorczości na wsi w oparciu o potencjał gospodarstwa rolnego i wykorzystaniu walorów krajobrazowych i kulturowych. Służyć temu ma wymiana wiedzy i doświadczeń pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w realizacji operacji.

Podczas wyjazdu studyjnego grupa zaznajomiła się z przetwórstwem i sprzedażą krótkich łańcuchów dostaw żywności z gospodarstw rolnych oraz funkcjonowaniem zagród edukacyjnych, gospodarstw opiekuńczych i agroturystycznych na terenie Czech, Austrii i Niemiec. Przedstawiciel SIR przedstawił najważniejsze informacje na temat Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR) oraz o wdrażanym przez Sieć działaniu „Współpraca” w ramach PROW 2014-2020. Uczestnikami wyjazdu była 45-osobowa grupa składająca się z rolników, doradców, przedstawicieli pomorskich uczelni wyższych i przedstawicieli instytucji działających na rzecz rolnictwa. Wyjazd był doskonałą okazją do wymiany wiedzy i doświadczeń pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w realizacji operacji. Uczestnicy wyjazdu gościli w gospodarstwach o profilu edukacyjnym, agroturystycznym i opiekuńczym.

Pierwszym wizytowanym gospodarstwem w Czechach było Statek Luníkov (statek znaczy gospodarstwo rolne 🙂 ). Piękny i odrestaurowany stary dom wiejski w pobliżu Pragi, a jednocześnie usytuowany w samym środku natury, oferuje zakwaterowanie w apartamentach dla 42 osób. Każdy apartament przygotowano w innej tematyce: apartament egzotyczny, apartament studencki, mieszkanie rolnika, mieszkanie zabytkowe, mieszkanie babci i apartament retro deluxe. Obiekt posiada stylową restaurację, odkryty basen naturalny, fitness, saunę i ogród. Oferuje śniadanie lub pełne wyżywienie. W kuchni wykorzystywane są produkty własne, wyhodowane w ogrodzie. W gospodarstwie można zakupić lub degustować lokalne wina i piwa. Na życzenie właściciele organizują jazdę konną i wędkowanie.

Drugie z prezentowanych gospodarstw Toulcův dvůr to Centrum Edukacji Ekologicznej w Pradze, w skład którego wchodzi kompleks zabytkowych budynków i 10 hektarów kompleksu przyrodniczego obejmującego sady, pola, łąki, lasy łęgowe i mokradła. Zajmują się edukacją ekologiczną i organizacją wydarzeń kulturalnych. Uwagę przyciągają profesjonalne ścieżki edukacyjne. Gospodarstwo dysponuje szerokim wachlarzem programów edukacyjnych skierowanych do dzieci i młodzieży szkolnej. Prowadzi ekologiczne przedszkole, w którym dzieci spędzają większość dnia na zewnątrz, nawet śpią w spartańskich warunkach przygotowanych w drewnianej szopie. Uczniowie mają możliwość poznania naturalnego środowiska, potrzeb związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego i potrzebami zwierząt gospodarskich. Na posesji znajduje się ekologiczny sklep oferujący świeże produkty od zaprzyjaźnionych rolników. Dzięki organizacji non-profit ENVIRA mogą zatrudniać osoby niepełnosprawne oraz osoby znajdujące się w niekorzystnej sytuacji na rynku pracy i w społeczeństwie, które stanowią ponad 50% pracowników firmy. Osoby niepełnosprawne prowadzą warsztaty rękodzieła oraz pracują w zdrowej jadalni jako pomoc w kuchni oraz na sali.

Kolejnego dnia mieliśmy możliwość zwiedzenia gospodarstwa edukacyjno-opiekuńczego Putta-Hof w Buchkirchen koło Wels (Górna Austria), oferującego szeroką gamę informacji i doświadczeń społeczno-edukacyjnych dla dzieci, młodzieży i dorosłych z niepełnosprawnością i bez. W gospodarstwie istnieje możliwość spędzenia popołudnia z gospodarzami i całym ich dobytkiem. Grupy szkolne i przedszkolne mogą zapoznać się z rolnictwem i produkcją żywności w praktyce. W jednym z programów „Szkoła w gospodarstwie” dzieci mogą pomóc w tłoczeniu soku jabłkowego lub w codziennych zajęciach przy zwierzętach. Ponadto w gospodarstwie dzieci mogą przebywać również podczas wakacji. Dla osób niepełnosprawnych prowadzone są zajęcia uzależnione od zainteresowań dzieci, np. w warsztacie, ogrodzie lub stajni. W gospodarstwie można zakupić: mleko, ser śmietankowy, jogurt, ciastka, owoce i warzywa, płatki zbożowe i soki.

Ferienhof Biohof Tröger – Hauptmannsgrün znajduje się w Saksonii Vogtland – to gospodarstwo agroturystyczne posiadające do dyspozycji gości cztery przytulne odnowione i nowoczesne wiejskie duże apartamenty. Dawniej był tu młyn. Tuż za farmą jest pole kempingowe i plac zabaw dla dzieci. W gospodarstwie tym dużą rolę przywiązuje się do środowiska naturalnego, zrównoważonego sposobu życia i zdrowego środowiska. W pobliżu znajduje się duży zarybiony staw. Ferma dysponuje szeroką gamą zwierząt, począwszy od krów i owiec, a skończywszy na domowym ptactwie. W ramach gospodarstwa prowadzi się ogród ekologiczny i niedużą restauracyjkę oferująca dania przygotowane na bazie własnych surowców i od zaprzyjaźnionych rolników.

Kolejnym gospodarstwem położonym z dala od wsi była farma Arndt i Maria Kaltofen z logo „Urlaub auf dem Bauernhof”, co znaczy wakacje w gospodarstwie. Ponad 400-letnie gospodarstwo dysponuje na potrzeby gości trzema komfortowymi apartamentami, sauną i miejscem do grillowania, na które zaadaptowano starą stodołę. Oferta cieszy się uznaniem wysokiej jakości, której przyznano 4 gwiazdki (stokrotki) w kategoryzacji. W gospodarstwie hoduje się konie, owce, kozy, świnie, kurczaki, gęsi i króliki. Najmłodsi mogą pomagać rolnikowi w codziennej obsłudze zwierząt. Dla dzieci przygotowano na poddaszu dużą bawialnię, którą wyposażono w różnego rodzaju zabawki. Tu istnieje możliwość zakupu produktów z gospodarstwa.

MIRIQUIDI – fine black alpaca – to gospodarstwo agroturystyczne prowadzące działalność w dwóch miejscach. W jednym, sąsiadującym z wyżej opisanym, prowadzą farmę Miriquidi z alpakami. Zwierzęta stanowią dużą atrakcję dla turystów i wykorzystywane są na potrzeby alpakoterapii. Stado alpak z dużą różnorodnością genetyczną jest jednym z największych czarnych stad w Niemczech. Część drugą, znacznie oddaloną od farmy, stanowi

restauracja i własny sklep, w którym znajduje się mnóstwo wyrobów z włókna alpak, a także doskonałe domowe lody. Przy zagrodzie przygotowano mini pole golfowe. W nowym domu zbudowanym z bali przygotowano nowoczesne i przytulne pokoje. Goście, przyjeżdzający na wypoczynek, otrzymują pierwszego dnia pobytu przyjemną niespodziankę w postaci lodówki zaopatrzonej w produkty spożywcze (chleb, jajka, ser, wino, sok i mleko). W pobliżu zagrody znajduje się staw.

Nieplanowaną atrakcją dla chętnych było zwiedzanie Pragi. Wypadło ono na późne godziny wieczorne, w deszczu i szybkim marszowym krokiem, ale zobaczyliśmy to i owo 🙂 . Mieliśmy też możliwość krótkiego zwiedzania Ratyzbony (niem. Regensburg), która położona jest nad Dunajem. Jest to jedno z najlepiej zachowanych średniowiecznych miast w całej centralnej Europie i równocześnie jedno z najstarszych miast w Niemczech. Spacerując wąskimi wybrukowanymi uliczkami natrafiamy na romańskie lub gotyckie fasady, domy średniowiecznych patrycjuszy (bogatych mieszkańców) z charakterystycznymi wieżami znanymi z włoskich miast. Spacerując malowniczymi uliczkami można wyciągnąć wniosek, że stare miasto jest czynnym muzeum, w którym dowiedzieć się można jak wyglądało jedno z ważniejszych średniowiecznych centrów handlowych w naszej części Europy.

Opracowały: Barbara Ditrich i Żaneta Rucińska