Hodowla bydła po francusku – relacja z wyjazdu studyjnego „Promocja innowacji w hodowli bydła mięsnego podczas Europejskich Targów Hodowlanych w Clermount – Ferrand”

Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Lubaniu wraz z Grupą Producentów Rolnych „Wołowina Pomorska”, Kujawsko-Pomorskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Minikowie oraz Spółdzielnią Producentów Bydła Mięsnego „Mazurska Wołowina” zrealizował operację pn. „Promocja innowacji w hodowli bydła mięsnego podczas Europejskich Targów Hodowlanych w Clermount-Ferrand”

W dniach 30.09-06.10.2018 r. grupa rolników – producentów bydła mięsnego, doradców oraz pracowników naukowych uczestniczyła w wyjeździe studyjnym pn. „Promocja innowacji w hodowli bydła mięsnego podczas Europejskich Targów Hodowlanych w Clermount – Ferrand”. Głównym celem operacji była pomoc w utworzeniu grupy operacyjnej w zakresie produkcji zwierzęcej – bydła mięsnego, co realizowano poprzez wymianę wiedzy i doświadczeń pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w realizowanej operacji. W trakcie wyjazdu studyjnego zostały podjęte miedzy innymi zadania dotyczące moderacji powstania grupy operacyjnej oraz zapoznanie się z doświadczeniami francuskimi w zakresie powstawania grup operacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem tworzenia wniosków o dofinansowanie działań innowacyjnych w rolnictwie. Tematyka wyjazdu skupiona była szczególnie na ogromnym doświadczeniu w zakresie stosowania postępu genetycznego w produkcji zwierzęcej. Wyjazd umożliwił uczestnikom wymianę wiedzy i doświadczeń z francuskimi producentami bydła.

Uczestnicy biorący udział w Europejskich Targach Hodowlanych w Clermount – Ferrand, w ramach wyjazdu studyjnego odwiedzili gospodarstwa zajmujące się hodowlą i chowem bydła mięsnego, bazę eksportową bydła oraz wysłuchali bardzo interesujących wykładów związanych ze stanem hodowli, postępem genetycznym, użytkami zielonymi oraz działaniem „Współpraca”.

Uczestnicy mieli okazję przez 7 dni obcować z wybitnymi postaciami świata polskiej nauki takimi jak Prof. Roman Łyszczarz nazywany przez niektórych „guru polskiego łąkarstwa”.

Pierwszym wizytowanym gospodarstwem było Pretor Viande Gaec de Cissac, Elevage Bovin Viande. Położone jest ono na płaskowyżu, na wysokości 1000 m. n.p.m. w miejscowości Cissac – gospodarz Maxime Delrieu. Gospodarstwo zajmuje się hodowlą bydła mięsnego rasy Aubrac, która zdaniem gospodarza najbardziej się sprawdza w takich warunkach, dodatkowo cechuje się wyjątkową łatwością porodów. Przez całe lato (od marca do końca października) zwierzęta przebywają na pastwiskach i tylko na zimę sprowadzane są do zagród – wiat. W takich warunkach klimatycznych nie ma możliwości uprawiania zbóż, ani innych roślin wysokowydajnych, wizytowany obszar to głównie pastwiska z wolno pasącym się bydłem. Francuzi duże znaczenie przywiązują do jakości i miejsca pochodzenia mięsa, które kupują. Zarówno sposób utrzymania i żywienia bydła rasy Aubrac, jak i to, że pochodzi z tego regionu jest dużym atutem przy jego sprzedaży. Uczestnicy wyjazdu mogli zwrócili uwagę na sposób radzenia sobie Francuzów z suszą, która w tym roku odcisnęła swoje piętno w całej Europie. Bydło tej rasy cieszy się coraz większym zainteresowaniem. Pogłowie rasy Aubrac we Francji w ostatnich latach systematycznie rośnie. Gospodarstwo Pana Maxime utrzymuje około 150 krów mamek. Cielęta odchowuje się przy matkach, hodowca część sprzedaje jako materiał hodowlany a pozostałe w wadze najczęściej 350-400 kg do dalszego tuczu głównie na eksport do Włoch. Na eksport przeznaczone są odsadki czystej rasy Aubrac oraz krzyżówki Aubrac z rasą Charolaise. Hodowla Pana Maxime Delrieu utrzymuje wysoki poziom, jego zwierzęta są bardzo wysoko wyceniane i zdobywają dużo nagród i wyróżnień na wystawach i konkursach zwierząt zarówno krajowych jak i zagranicznych. Gospodarz z dumą pokazał wizytującym otrzymane z tego tytułu medale, które prezentowane są na szczycie budynku obory.

Rolnik zrzeszony jest w korporacji Interbev Occitanie, która reprezentuje producentów, zarówno w rozmowach z władzami krajowymi i zagranicznymi, zajmuje się identyfikacją i oznaczeniem mięsa, a także jego promocją. Wyceną, certyfikacją i sprzedażą bydła zajmuje się organizacja CELIA. Uczestnicy wyjazdu mieli okazję odwiedzić jedną z jej baz i przyjrzeć się klasyfikacji bydła, załadunkowi i wysyłce na eksport. Bydło z tego regionu w dużej mierze rozprowadzane jest po Francji, głównym importerem są Włochy, ponadto jest eksportowane do wielu innych krajów m.in. do Maroko, Grecji, Tunezji czy Algierii. Tygodniowo z Visit of the Celia odjeżdża 40 ciężarówek załadowanych bydłem, rocznie eksportuje się od 100 do 150 tys. sztuk. Zarówno w gospodarstwie jak i w bazie CELIA jednym z prelegentów był prezes Interbev Pan Andrè Veyrac, który wyjaśniał wizytującym sposób działania korporacji i organizacji sprzedaży w CELIA. Przedstawiciel tej korporacji omówił również jak odbywa się ocena buhajów hodowlanych we Francji. W Lanaud niedaleko Limoges w centralnej Francji znajduje się centrum genetyczne dla buhajów rasy limousine. Zwierzęta tej rasy trafiają na pięć kontynentów i znajdują odbiorców w 80 krajach, w tym Polska, Rosja, Mongolia oraz kraje Ameryki Południowej. Oprócz sprzedaży żywych zwierząt, dużym zainteresowaniem cieszy się sprzedaż nasienia buhajów. Celem selekcji rasy limousine jest zachowanie wartości i cech macierzystych przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiednich walorów kulinarnych mięsa. Francuscy hodowcy największą uwagę zwracają na takie cechy jak: płodność, łatwość wycieleń, mleczność mamek oraz wykorzystanie paszy i łagodność. W przypadku mięsności, zwierzęta selekcjonuje się pod kątem wielkości dobowych przyrostów oraz rozwoju tkanki mięśniowej u osobników męskich.
Do stacji trafiają zwierzęta w wieku 8-9 miesięcy o masie ciała 300-350 kg. Pierwsza ocena dotyczy łagodności bydła. Agresywne sztuki są natychmiast eliminowane. Buhaje, które zostały zakwalifikowane, pozostają w stacji przez kolejne sześć miesięcy. W tym czasie poddawane są wnikliwej kontroli. Hodowcy mierzą dzienne przyrosty, które według ich założeń nie mogą przekraczać 1300 gramów. Selekcjonerzy oceniają wszystkie cechy funkcjonalne. Zwierzęta w wieku 14-15 miesięcy są przygotowywane do aukcji, skąd trafiają do dalszej hodowli na cały świat.

Drugie z prezentowanych gospodarstw to Gaec Rousset, które zajmuje się hodowlą bydła rasy Limousin i krzyżówkami tej rasy. Oprowadzającym był właściciel – Pan Cyrille. Gospodarstwo obejmuje 295 ha – z czego 110 ha to naturalne użytki zielone i 154 przemienne uprawy traw, ponadto uprawia 6 ha kukurydzy na kiszonkę i 25 ha zbóż. Obecnie stado liczy 200 krów mamek. Sezon porodów ustawiony jest na wrzesień/październik tak, aby odsadki sprzedawać w czerwcu gdy osiągają najlepszą cenę. Pan Cyrille chciałby doskonalić swoje bydło pod względem zwiększenia ilości mięsa w tuszy i poprawy jego jakości. Całe lato bydło przebywa na pastwisku, zimą pod dachem karmione jest sianem, kiszonką z traw, a krowy także kiszonką z kukurydzy.
Ze względu na tegoroczną suszę już teraz na pastwisku jest dokarmiane. Wszyscy z zainteresowaniem oglądali to stado, jak i maszyny, którymi dysponuje gospodarstwo. Pan prof. Roman Łyszczarz skupił się także na jakości pastwisk, analizował stan porostu i wyjaśnił zebranym jak można pozbyć się uciążliwych chwastów i jak dokonać renowacji takich pastwisk.

Głównym celem wyjazdu były Europejskie Targi Hodowlane w Clermount – Ferrand. Tu grupa zapoznała się z ekspozycjami bydła mięsnego, mlecznego, koni i owiec, przy czym bydło mięsne budziło największe zainteresowanie. Tegoroczna wystawa poświęcona była rasie Salers. W związku z tym to ona dominowała ilościowo, nie mniej jednak licznie prezentowano również inne rasy, m.in. Limousine, Charolaise, Blonde D^’Aguitaine, Hereford, Ferrandaise, Highland, Bazadaise czy Aubrac. Zwiedzający zapoznali się z ekspozycją, byli świadkami oceny bydła oraz obserwowali pokaz najlepszych sztuk tegorocznej wystawy na ringu. Hodowcy zwracali uwagę nie tylko na przepięknie zbudowane bydło, ale również szczególnie imponujące, wręcz precyzyjne przygotowanie zwierząt do oprowadzania i prezentacji. Wszystkim bardzo podobała się organizacja wystawy. Towarzyszyły jej oczywiście ekspozycje firm rozstawione tematycznie przy poszczególnych gatunkach zwierząt oraz na placu wokół hal, gdzie uczestnicy zapoznawali się z najnowszymi rozwiązaniami techniki i technologii, z innowacjami w produkcji.

Podczas Targów, jak i wizyt w gospodarstwach, uczestnicy wyjazdu mieli okazję degustować francuską wołowinę z różnych ras bydła w postaci bardzo zróżnicowanych dań regionalnych.

W ramach sympozjum odbyły się wykłady technologiczne pracowników Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy. Prof. Roman Łyszczarz omówił rolę mieszanek trawiasto-motylkowych w kształtowaniu potencjału produkcyjnego trwałych i polowych użytków zielonych, dr Beata Sitkowska i dr Magdalena Kolenda przedstawiły dwa tematy: „Narzędzia przydatne w doskonaleniu pracy hodowlanej w stadach bydła mięsnego” i „Aktualny stan hodowli bydła mięsnego w Polsce i UE. Pan Mariusz Anioła przedstawił ciekawą prelekcję pt. „Wyniki herbicydowego doświadczenia demonstracyjnego w kukurydzy w PODR w Lubaniu (2017 r.)”.

Założenia oraz możliwości skorzystania z dofinansowania z zadania „Współpraca” przedstawił Piotr Maćkowiak – koordynator SIR w PODR w Lubaniu.

Spotkania miały charakter wykładowo-warsztatowy, co pozwoliło na swobodny kontakt z wykładowcami i uzyskanie odpowiedzi na szczegółowe pytania, odnoszące się do indywidualnych problemów. Zainteresowanie tematem było bardzo duże, a wiedza, jaką uzyskali rolnicy od wszystkich specjalistów z pewnością przełoży się w przyszłości na zwiększenie produktywności łąk oraz poprawie jakości polskiej hodowli. Sukcesem wyjazdu stały się rozmowy o konieczności powstania grupy operacyjnej. Wyjazd zainicjował pomysł złożenia wniosku na działanie „Współpraca”. Zaplanowano również spotkanie w najbliższym czasie, którego celem jest doprecyzowanie innowacyjnego rozwiązania, które chciałaby wdrożyć potencjalna grupa oraz kwestii formalnych. Dodatkowo uczestnicy wyjazdu mogli podziwiać nowatorskie rozwiązania, nowości produktowe i technologiczne, a także zapoznać się z usługami dla rolnictwa. Uczestnicy byli bardzo zadowoleni z możliwości uczestniczenia w tego typu wyjeździe oraz wyrazili chęć udziału w podobnych przedsięwzięciach związanych z rolnictwem oraz hodowlą bydła mięsnego w przyszłości.

Wykłady były zamieszczone w materiałach szkoleniowych oraz są udostępnione na naszej stronie www.podr.pl

Wyjazd dał możliwość uczestnictwa i nawiązania szerokich dyskusji, wymiany doświadczeń i prezentacji osiągnięć. Głównym celem operacji była pomoc w utworzeniu grupy operacyjnej w zakresie produkcji zwierzęcej – bydła mięsnego, który w ocenie organizatora został osiągnięty. Sprzyjającym elementem do realizacji celu jest integracja zawodowa hodowców, doradców i pracowników naukowych. Szczególną uwagę przykuł w pierwszym dniu dystans rolników do nauki, a finalnie ogromne zainteresowanie wszczęciem stałej współpracy na tym poziomie.

Opracowały: Krystyna Plata, Maria Gwizdała